این روزها سیگنالهای متعددی در خصوص مدت تعهد نظارت و بازرسی گاز توسط مسئولین مطرح شده است. در نامه ای به تاریخ 9 آذر ماه 93شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی خطاب به ریاست شورای تدوین مقررات ملی ساختمان خواستار تعیین مدت تعهد نظارت و بازرسی گاز گردیده است ضمنا در اجلاس سراسری گروه‌های تخصصی مکانیک سازمان نظام مهندسی ساختمان استانها که در روز چهارشنبه ۱۰ دی ماه 93 که در استان قم برگزار شد در بند 9 بیانیه آن به تعیین مدت زمان مربوط به مسئولیت مهندسان ناظر گاز و تاسیسات ساختمان با توجه به عمر مفید مصالح مصرفی اشاره شده است. ضمن اینکه رئیس گروه تخصصی مکانیک شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی ساختمان گفت: با توجه به اینکه زمان و عمر مصالح مدت خاصی دارد تلاش می‌کنیم که زمان دوره مسئولیت بازرسی گاز را تعریف کنیم چرا که امروز شرایط به گونه‌ای است که انتظارات از مهندسان بیش از حد معمول است. و به دنبال آن کارشناس شورای مرکزی نظام مهندسی در حوزه مکانیک اعلام نمود که خطای انسانی در رشته تاسیسات مکانیکی جز قصور کوچک به شمار می‌رود و به نظر می‌رسد که نباید بیش از سه سال طول دوره مسئولیت برای خدمات مهندسی این بخش درنظر گرفت.
طرح این قبیل موارد مقارن با بحث انتخابات نظام مهندسی ساختمان در استانها در سال آینده هرچند می تواند انگیزه های انتخاباتی را در بر داشته باشد و از این موج بوجود آمده موج سواران حرفه ای به اهداف اتی خود رسیده و دوباره این موضوع بسیار مهم که هر از چند گاهی کوک شده و سپس به ورطه فراموشی سپرده می شود از سویی دیگر قابل بحث بوده و نباید تنها به پیش قاضی رفت . طراحان این سوژه عموما یک طرفه موضوعات را طرح نموده و به دور از موضوع مسئولیت مهندسان در قبال تعهدات قانونی سعی در خروج مهندسان از تعهدات قانونی را دارند.
برای بیان موضوع می توان گفت اگر یک مهندس ناظر کار ارجاع شده را در چارچوب قانونی تایید نمایید و طرح و نقشه ایشان مطابق با ضوابط باشد اگر چنانچه حادثه ای رخ دهد به طور منطقی با اسناد و مدارک مکفی می تواند نسبت به حدود مسئولیت خود اظهار نظر نماید. زیرا اگر طبق ضابطه این تاییدیه داده شده در هر زمان قابلیت دفاع دارد. اما اگر معایر ضوابط اقدام شده در هر زمان باید ناظر مربوطه پاسخگو باشد. حال فرض کنیم مدت مسئولیت مهندسان سه سال تعیین شود. اگر بعد از سه سال حادثه ای رخ دهد و علت حادثه مربوط به طرح اولیه باشد ایا می توان گفت به واسطه اتمام مدت تعهد دیگر مهندس ناظر مسئولیتی ندارد. آیا این عمل میزان تخلفات احتمالی ناظرین را زیاد نخواهد کرد .این امر عقلانی و قانونی نیست. حال فرض کنیم که بر ساس مبحث 22 یک سیستم نظارت و بازرسی اداواری طراحی کنیم در این حالت برای یک سیستم توکار که عمده مواد و مصالح در زیر کار است این بازرس ثانویه چه چیزی را باید بازرسی کند . آیا تاییدیه این بازرس مربوط به کل عملیات لوله کشی و متعلقات خواهد بود. در چنین حالتی فکر می کنید کدام بازرس حاضر است یک مسئولیت ندیده را که قابل کنترل نیست بپذیرد و در زمان حادثه جواب دهد. لذا برای بازرسی مجدد فقط یک سری چک لیست قابل کنترل است که این موارد طبق مبحث هفده از نظر قانونی در حال حاضر در حوزه مسئولیت استفاده کننده از وسایل گازسوز است. اگر یک بازرس ادواری برای حوزه مسئولیت بهره برداران اعزام کنیم بخشی از مسئولیت بهره بردار را بر دوش یک ناظر جدید انداخته ایم.
در این خصوص مثالی واقعی از یک حادثه در شمال شرقی کشور را مثال بزنیم. در این حادثه یک نفر فوتی داریم . ناظر گار امر تفکیک کنتور را انجام داده و پس از وضعیت بررسی موجود و اصلاحات آتی کار را تایید نموده است . مالک ملک را به مستاجر داده و از محل اتصال بخاری به دودکش به علت نصب نامناسب به دودکش حادثه رخ داده است . در بررسی هیات کارشناسی ضمن تقدیر از مهندس ناظر که لوله دودکش بخاری را تا 5 متر در موازات دیوار پشت بام تا 60 سانتی متری ارتفاع دیوار مجاور بالا برده و ان را اصلاح نموده تشکر شده اما به علت اینکه دودکش توکار ساختمان با فطر 9.56 سانتی متر بوده او را مقصر شناخته است. حال باید دید چگونه این مهندس ناظر که بعدا برای تفکیک کنتور آمده می توانسته کل دودکش توکار را بررسی نماید. چون سیستم تفکیک شده مسئولیت مهر و امضای طرح جدید به عهده مهندس جدید واگذار شده است. بهر حال این نمونه مشخص اشکالات طراحان تعیین مدت مسئولیت را به خوبی نشان می دهد.
وجود بازرسی ادواری خوب است اما نمی تواند جانشین مسئولیت نظارت اولیه شود. ای کاش در این راستا به موضوعات مهمتر توجه شود. اصولا ساخت و اجرای دودکش با مهندسان ناظر ساختمانی است و بهتر بود مهندسان ناظر گاز ابعاد دودکش را به ناظر ساختمانی تحویل و وی بر اساس قدرت واختیارات قانونی نسبت به اجرای صحیح دودکش مشابه اجرای سایر عناصر ساختمان اقدام می کرد. زیرا ناظر ساختمانی از صفر تا صد ساختمان به عنوان ناظر مقیم درمحل حضور دارد اما تعهدی در قبال اجرای دودکش که یک عنصر ساختمانی است ندارد.