شهرداری تهران در هنگام صدور پروانه ساختمانی حدود 14 صفحه ضمائم جهت اخذ تعهد از مهندسان ناظر ضمیمه آن نموده که شرح آن در این لینک قرار داده شده و تمام مهندسان ناظر این صغحات را باید ممهور و امصا نمایند. در نگاه اول به نظر می رسد موارد مهم مقررات ملی ساختمان و قوانین معماری و شهر سازی در این مفاد قرار داده شده اما با بررسی عمیق ملاحظه می شود بعضی از این موارد از منظر تاسیسات ساختمان با مفاد مقررات ملی ساختمان مغایر است. در نوشتار زیر سعی شده موارد این مغایرت با استناد قانونی تشریح شود.
منابع و مراجع مقررات ملی ساختمان مورد اشاره در بندهای ذیل برای مبحث ۱۶ مقررات ملی ساختمان ویرایش سال ۱۳۹۶ و برای مبحث ۱۷ مقررات ملی ساختمان ویرایش سال 1401 است.
1- بنا به بندهای 17-7-4-1 و 17-5-3-1-الف و ب از مبحث ۱۷ مقررات ملی ساختمان لوله رابط گاز حد فاصل علمک گاز تا محل جانمایی کنترل گاز باید به صورت روکار در معرض دید اجرا شود بنابراین لوله رابط از علمک گاز تا محل جانمایی کنتور حسب موقعیت ساختمان شمالی یا جنوبی می تواند از نمای ساختمان عبور کرده تا به محل جانمایی کنتور برسد و این لوله رابط روکار و در معرض دید باید طراحی و اجرا شود. بنا به بند 16-1-11-1 از تعاریف مبحث ۱۶ مقررات ملی ساختمان لوله قائم آب باران روی دیوار خارجی نصب شده و آب باران را از بام به پایین هدایت میکند برای مواقعی که سطح آبهای زیرزمینی بالا باشد امکان تخلیه آب باران به چاه جذبی موجود نبوده و باید تحویل کانیبوهای شهرداری شود .
با توجه به موارد فوق و موارد مشابه دیگری که در متون مقررات در حوزه تاسیسات مکانیکی وجود دارد آیتم ۲۲ از پیوست نامه پیروی مغایر مقررات ملی ساختمان است.
2- با عنایت به اینکه طبق رای دیوان عدالت اداری و همچنین مکاتبات متعدد ریاست وقت سازمان نظام مهندسی ساختمان در حوزه اطفاء حریق تا فراهم شدن شرایط مساعد از سوی وزارت راه و شهرسازی که شامل تعریف صلاحیت آتش نشانی در حوزه اطفاء حریق، ابلاغ مقررات ملی ساختمان در حوزه اطفاء حریق، تعیین دستمزد انجام کار و برگزاری دورههای آموزشی اخذ صلاحیت مهندسان تاسیسات مکانیکی در امور اطفاء حریق، مهندسان تاسیسات ساختمان در تمور اطفاء حریق مداخله ننموده و بر اساس رویه موجود سازمان آتش نشانی و شرکتهای مشاور مورد تایید آن سازمان بر اساس دستورالعمل داخلی سازمان آتش نشانی تهران امور مربوط به اطفاء حریق را طراحی و سپس کنترل و در نهایت در پایان کار توسط سازمان آتشنشانی مراتب به تایید میرسد. لذا بر اساس این رویه مهندسان تاسیسات مکانیکی در این حوزه به منظور جلوگیری از تداخل وظایف و تفکیک مسئولیتها مداخلهای ندارند .
3- بنا به آیتم ۳ از پیوست نامه پیروی مربوط به دستورالعملهای آتش نشانی با توجه به اینکه نظارت این سازمان به طور مستمر و مقیم نمیباشد واز طرفی ضوابط و مقررات داخلی سازمان آتش نشانی حاکم بر عملکرد این سازمان نبوده و مهندسان ناظر این سازمان تابع مقررات ملی ساختمان و عندالزوم اصول ایمنی کارگاهی بر اساس مبحث ۱۲ مقررات ملی ساختمان بوده و تسری مقررات داخلی سازمان آتش نشانی به مهندسان ناظر این سازمان فاقد وجاهت قانونی است.
4- بنا به بند 17-4-7-3-5 مبحث ۱۷ مقررات ملی ساختمان در نظر گرفتن محل نصب کنتور در پاگرد یا راهروی طبقات در ساختمانهای جدید که امکان نصب کنتور در محل دیگری وجود داشته باشد ممنوع است به عبارتی اگر محلی برای نصب کنتور غیر از راه پله و پاگرد وجود نداشته باشد این ممنوعیت وجود ندارد. از طرفی نقشههای مربوط به گاز و گازرسانی جز مدارک و نقشههای ارسالی به شهرداری نبوده و مرجع بررسی آن شرکت گاز استان میباشد و بر اساس ضوابط و مقررات ملی ساختمان و ضوابط و مقررات اعلامی آن شرکت این لوله کشی انجام شده و مداخله سایر نهادها و سازمانهای غیرمسئول در این حوزه باعث اختلال در گازرسانی به ساختمانهای مسکونی عمومی میشود. لذا آیتم ۱۸ از پیوست نامه پیروی مربوط به دستورالعملهای آتش نشانی مغایر با ضوابط و مقررات ملی ساختمان است.
5- بنا به بند 17-5-4-11 مبحث ۱۷ مقررات ملی ساختمان لوله های قائم یا افقی ساختمان که لوله گاز از آنها عبور میکند باید از طریق دریچههای ثابت باز با هوای آزاد ارتباط داشته تا امکان تهویه طبیعی هوا در آنها برای جلوگیری از تجمع گاز نشت یافته احتمالی وجود داشته باشد. با عنایت به اینکه اگر در یک کانال قائم لوله گاز دچار نشتی شود و به ۵ تا ۱۵ درصد حجم آن فضا برسد در صورت وجود یک آتشزنه با انفجار مواجه خواهیم بود لذا داکت قائم عبوری لوله گاز باید از پایینترین و بالاترین نقطه به هوای آزاد راه داشته باشد تا در صورت نشتی جریان گاز از بالاترین نقطه به واسطه ورود هوا از پایینترین نقطه به فضای بیرونی ساختمان تخلیه شود.
بنا به بند 17-7-4-1-چ از مبحث ۱۷ مقررات ملی ساختمان محصولات احتراق باید از طریق دودکشهای نصب شده داخل معبر دودکش منتقل شوند بین جداره خارجی عایق حرارتی دودکشها و جداره داخلی معبر دودکش باید فضای خالی وجود داشته باشد تا در صورت نشتی محصولات احتراق از طریق معبر دودکش به فضای آزاد منتقل شوند . بر همین اساس معبر دودکش که درون آن دودکشها قرار میگیرند باید دارای فضای خالی بوده تا در صورت نشتی دودکش محصول احتراق به سمت فضای خارج ساختمان از بالاترین نقطه هدایت شود و به سمت محیط داخلی فضاهای مرتبط وارد نشود
با توجه به موارد بالا در داکت لوله گاز و معبر دودکش که به صورت قائم اجرا میشود امکان جداسازی این داکت در طبقات وجود نداشته و مغایر مقررات ملی ساختمان میباشد بنابراین آیتمهای ۲۱ و 42 از پیوست نامه پیروی مربوط به دستورالعمل آتش نشانی در موارد عنوان شده مغایرمباحث مقررات ملی ساختمان است.
6- بنا به فصل 17-7 طرلحی دودکشهای وسایل گازسوز مبحث ۱۷ مقررات ملی ساختمان طراحی انواع دودکش اعلام شده و دودکشها میتواند مستقل یا مشترک باشد و همچنین دودکش به صورت قائم یا افقی حسب طراحی به صورت مکش طبیعی یا مکانیکی اجرا شود لذا آیتم ۳۴ از پیوست نامه پیروی مربوط به دستورالعملهای آتش نشانی با مفاد مقررات ملی ساختمان مغایر است
7- با عنایت به اینکه لوله کشی آب مبنای آب آشامیدنی از سوی شرکتهای آبفا تامین میشود و بر اساس مفاد مصرحه درذیل بند 16-3-7 حفاظت آب آشامیدنی در مبحث ۱۶ مقررات ملی ساختمانو مقررات سختگیرانه برای حفاظت از آب شرب در مقابل هر نوع آلودگی قید شده است لذا هر نوع اتصال مستقیم آب آشامیدنی به سیستم آتش نشانی و حتی یکی بودن مخزن آب آشامیدنی با مخزن آب آتش نشانی فقط و فقط با مجوز دفتر مقررات ملی ساختمان امکانپذیر است و بایستی مفاد بند ۳۷ از پیوست نامه پیروی مربوط به دستورالعمل آتش نشانی پس از اخذ راهکار از دفتر مقررات ملی ساختمان بازنگری شود.
8- بنا به بند 17-4-7-5تجهیزات ایمنی در مبحث ۱۷ مقررات ملی ساختمان نصب آشکارساز گاز طبیعی و آشکارساز مونوکسید کربن در موتورخانه ساختمانهای آپارتمانی مسکونی بزرگ (30 واحد به بالا)، ساختمانهای آپارتمانی عمومی و ساختمانهای عمومی و ساختمانهای خاص طبق تعاریف مندرج در مبحث ۱۷ مقررات ملی ساختمان الزامی است. ضمناً در محل نصب تجهیزات گازسوز در فضای ساختمانهای عمومی نصب آشکارساز مونوکسید کربن الزامی است. لذا بند ۴۸ از پیوست نامه پیروی مربوط به دستورالعمل آتش نشانی مغایر مفاد مقررات ملی ساختمان است