وب سایت دکتر رامین قاسمی اصل

در نظر بگیرید در کارخانه ای بزرگ که تعداد زیادی پروژه در دست انجام است مسئول کنترل کیفی و یا ناظر هستیم. و با انواع و اقسام حالات جوشکاری برخورد می کنیم . انواع الکترودها، ورقها با ضخامتهای متفاوت، ماشین های مختلف که تحت شریط خاصی تنظیم شده است. جوشکاران که اغلب به روش سنتی(بدون رعایت اصول علمی)جوشکاری می کنند را در نظر بگیرید. بهترین کار کنترل کردن کار با کتابچه ای است که به عنوان  (Welding Procedure spcification)معروف است. هر چند کاربرد اصلی این دفترچه برای پرسنل تولید است اما در واقع زبان مشترک تولید کننده و بازرس و ناظر می باشد که در بعضی مواقع کارفرمایان بزرگ خودشان WPSمورد قبول خود را به سازنده ارایه می کنند و  بازرسی ها را بر اساس آن قرار می دهند.

استاندارد مرجعAWSَ حدود 170 نوع اتصال را با وضعیتهای متفاوت معرفی کرده و انواع پارامترهای جوشکاری را برای تمامی انواع فریندها(SMAW-MIG/MAG-TIG-SAW-…)معرفی کرده است.  این متغیرها شامل محدوده ضخامت مجاز برای نوع اتصال – دامنه تغییرات مجاز برای آمپر- ولتاژ - قطر الکترود - نوع پودر- زاویه پخ زدن - روش پیش گرم و پس گرم - و ... می باشد.  بخشی از وظیفه QC_MAN کنترل میزان تطابق روش جاری جوشکاری با روش مشخص شده در WPS است. در بعضی از موارد خاص که استاندارد روش خاصی ارایه نداده اغلب یک طراح جوش بنا به تجربیات خود پروسیجری ارایه می دهد. در بعضی شرکت های بزرگ برای هر پروژه  یک دفترچه WPS موجود است. اما از آنجا که روشها و امکانات موجود هر کارخانه اغلب ثابت است لذا بنظر می رسد که نیازی به WPS های متفاوت نباشد. و تجربه نشان داده که برای کارهای مشخص و ثابت بهتر است یک WPS تهیه شود و از تعدد ایجاد مدارک و مستندات دست و پا گیر جلوگیری شود. یک WPS معمولی میتواند در حدود 200-250 صفحه باشد.یعنی به همین تعداد اتصالات مختلف را نشان داده و روش جوشکاری مربوطه را توضیح داده است.
PQR (Procedure Qualification Record)

ابتدا توضیح کوتاهی در مورد  PQR لازم است. باید گفت PQR نتایج آزمایشات مخرب و غیر مخرب در مورد یک نوع مشخص جوش است که از طرف آزمیشگاهای معتبر باید ارایه شود.
حال به این سوال مطرح که از کجا اعتبار یک WPS را بفهمیم؟ و مدیران خط تولید یا تضمین کیفیت و یا ناظران و کنترل کیفیت چطور از اعتبار WPS اطمینان حاصل می کنند؟
قطعا آن قسمت از WPSکه از متن استاندارد استخراج شده نیاز به بررسی ندارد چراکه تمامی موارد پیشنهادی استاندارد هم حاصل تجربیات گروه زیادی از متخصصان بوده است . فلسفه استفاده از استاندارد کوتاه کردن مسیر تجربه است تا زودتر به نتیجه دلخواه برسیم.ولی جدا از نحوه برداشت ما از استاندارد در استاندارد AWS مشخصا به این موضوع اشاره شده که بری موارد پیشنهادی استاندارد نیازی به PQR نیست. اما برای آن مواردی که از استاندارد استخراج نشده و پیشنهاد واحد طراحی و یا مشاور طرح بوده باید حتما PQR تهیه شود.

روش تهیه PQR:

فرض کنیم نیاز داریم بری 70 نوع از انواع اتصالات PQR تهیه کنیم.یا باید 70نمونه تهیه کنیم؟ وایا این کار عاقلانه است؟ مسلما خیر. بنابر جداول مربوط به تهیه نمونه بری PQR میتوان تعداد بسیار کمتری برای تاییدیه روش جوشکاری (PQR) تهیه کرد. به این ترتیب که در جداول مربوطه بنا بر تغییرات ضخامت قطعات در اتصالات شبیه به هم تعداد نمونه و نوع و تعداد آزمیشات برای آن نمونه معرفی شده. که پس از فرستادن قطعات به ازمیشگاهاهی ذی صلاح و گرفتن جواب مثبت میتوان به آن WPS اعتماد کرد و جوشکاری را آغاز کرد.

مثال:

فرض کنید دفترچه WPS را برای تهیه PQR در اختیار دارید.مراحل زیر بری تهیه PQRپیشنهاد می شود.

1-اتصالاتی که در استاندارد وجود دارد را تنها با متن استاندارد مطابقت دهید تا چیزی از قلم نیفتاده باشد و تلرانسها دقیقا استخراج شده باشد

2-در مورد اتصالات شبیه به هم با مراجعه به استاندارد یکی از پرکاربردترین ضخامتها را انتخاب کنید. برای کارهای سازه ای و اتصال نوع Grooveفرض کنید که 45 نوع ضخامت مختلف به شما معرفی شده است. بهترین روش این است که با مراجعه به جداول استاندارد بهترین نمونه را برای تهیه PQR انتخاب کنیم.  بهترین انتخاب اغلب پرکاربردترین یا حساسترین اتصال است.مثلا Grooveبا ضخامت 30-30که بنابر جدول استاندارد می بینیم که این نوع اتصال محدوده ضخامتیmm 3 تاmm 60 را با معتبر می سازد. یعنی برای ضخامت 3 تا 60 میلیمتر دیگر نیازی به تهیه PQR نداریم . این از مزایای استفاده از استاندارد است.

3-حال که نمونه مورد نظر را انتخاب کردیم باید در ابعاد مشخص(طول و عرض) که باز هم در استاندارد آمده آن را تهیه کنیم و توسط یک جوشکار که دارای کارت صلاحیت جوشکاری در حالت مربوطه(1G-2G-1F-2F و غیره) است جوشکاری انجام شود.

4-قطعه مور نظر را به آزمیشگاهای معتبر ارسال می کنیم تا تحت تست های مختلف قرار گیرد. این تستها اغلب خمش کناره-رادیوگرافی-ماکرواچ-شکست و ... است.

5-پس از اعلام نتیجه مثبت آزمیشگاه می توان جوشکاری را آغاز نمود.