باتوجهبه ابلاغ ویرایش پنجم مبحث 17 مقررات ملی ساختمان در سال 1403 با بررسی اجمالی آن موارد مهم مورد توجه در این بررسی به شرح زیر است:
این ویرایش کمتر از یکسال از اجرایی شدن ویرایش چهارم مبحث فوق تهیه و ابلاغ شده و ترتیبات قانونی مصرحه در تبصره ماده 33 قانون نظام مهندسی و کنتر ل ساختمان مصوب مجلس شورای اسلامی را طی نگرده و اعضای کمیته جدید تدوین آن همزمان با ابلاغ ویرایش اکثرا تغییر یافته و مشخص نیست دقیقا مسئولیت تدوین این ویرایش بر عهده چه کشانی بوده است. تغییرات جزیی اعمالی در این ویرایش توانایی حل مشکل اصلی سامانه گاز را نداشته و بر کلاف سردرگم در نوشتار ادبی و ساختار محتوایی کتاب حاضر افزوده شده است.
ویرایش پنجم سال 1403 مبحث هفده مقررات ملی ساختمان در نوع نگارش مطالب یکی از ضعیفترین ویرایشهای مبحث ۱۷ تا به امروز بوده است. آشفتگی مطالب، عدم ترتیب و توالی موضوعات، تکرار مطالب در جای جای نوشتار، عدم هماهنگی ساختار عمده اشکالات در این ویرایش است.
در سامانههای گاز بیشترین حوادث منجر به تلفات انسانی متأثر از گاز زدگی بوده و عامل آن دودکش و هوای احتراق است. در این ویرایش ضمن حذف فصل مستقل دودکش و ادغام در فصل طراحی سامانه گاز و قرارگیری محتوای مطالب دودکش در ذیل دستگاههای گازسوز، جایگاه و اهمیت آن تنزل یافته است. موضوعات دودکش با مکش طبیعی و جریان مکانیکی به طور مکرر در این فصل بهصورت مطالب تکراری در ذیل دستگاههای گازسوز درج شده است. بدین ترتیب اهمیت دودکش بهعنوان یک رکن سامانه گاز با این نوع نوشتار خدشهدار شده است.
موضوع تعویض دستگاه گازسوز که سرفصل معینی در فصل 8 مبحث دارد به طور تکراری، پاراگراف تعویض دستگاه برای همه دستگاههای گازسوز تعریف شده در فصل 4 مبحث مده است.
در این نوشتار بعضی از سرفصلهای تعریف شده برای موضوعات مختلف که در ویرایش پنجم استفاده شده در قسمتهای دیگر استفاده نشده و تعاریف و مطالب مورداستفاده در ویرایش چهارم ملاک عمل در متن مبحث قرار گرفته است. بهعنوانمثال عبارت لوله فلزی منعطف در مواد و مصالح فصل 4 برای ارتباط شیر مصرف و دستگاه گاز سوز تعریف شده در کل متن از این واژه، دیگر استفاده نشده و واژه قدیمی آن در مبحث چهارم در متن مبحث خودنمایی میکند.
در این ویرایش یک نوع بخاری با محفظه احتراق بسته تعریف شده که تقریباً محتوای کاتالوگ یک برند خاص بیکموکاست در داخل مبحث آورده شده که عمده آن مطالب ارتباطی با موضوع سامانه گاز نداشته و مربوط به مشخصات فنی کارخانه سازنده است. ضمن اینکه فقط مورداستفاده این نوع بخاری در ساختمان تکواحدی مسکونی تا سهطبقه در این ویرایش مجاز است و کاربری دیگری برای آن از جمله رفع مشکل برای اصلاح سامانه گرمایشی در مدارس، بندی در نظر گرفته نشده است. یکی از نکات قابلتأمل معرفی این نوع بخاری با دودکش ددوجداره بدون فن که مکش و دهش بهصورت همرفت طبیعی است بهعنوان قانون مورد تأیید قرار گرفته که مغایر استاندارد ملی ایران بوده و مشابه آن است که دودکش وسیله گازسوز بدون فن به طور افقی روی نمای خارجی اجرا شود که این موضوع بیش از ۲۰ سال منسوخ شده است.
از طرف دیگر بیدقتی در تعریف تخصیص وسایل ایمنی به گروههای ساختمانی در این ویرایش مشاهده میشود. بهطوریکه شیرخودکار قطع جریان گاز حساس به زلزله برای کلیه ساختمانهای عمومی الزام شده است. معنا و مفهوم آن این است که ساختمان آپارتمانی عمومی دوطبقه با دو واحد یا یک واحد تجاری کوچک در کنار خیابان بایستی برای لوله کشی گاز خود از این شیر استفاده کند. باتوجهبه اینکه در این نوع مثالها ایمنی زیاد (مستند به 4 ویرایش قبلی) مورد توجه نیست انجام این مورد علاوه بر مشکلات در اشتراک پذیری مشترکین، هزینه لوله کشی گاز را تا ۵ برابر افزایش خواهد داد.
از بعضی از اشتباهات نگارشی که در ویرایش چهارم ایجاد شده بود در این ویرایش کماکان به همان صورت باقیمانده است. عناوینی برای گروه ساختمان عمومی بر حسب فعالیت همچون بند 17-4-8-2- ب-6 ساختمان بهداشتی درمانی مراقبتی کوچک و 17-4-8-2-ب-7 ساختمان عمومی تلفیقی برای تخصیص وسایل گاز سوز در فصل ۴ با عناوین گروه بندی ساختمانهای عمومی حسب فعالیت در فصل ۳ کاملاً مغایر بوده و بی ربط است. ضمن اینکه تعاریف گروههای ساختمان عمومی حسب فعالیت در فصل سوم با عناوین مطرح شده در فصل 4 متفاوت است.
در پخش مواد و مصالح مصرفی جدول اتصالات دندهای به شماره 17-پ-4-1 در پیوست وجود ندارد.
در بخش تعاریف متأسفانه در کمال تعجب تعاریف مهم سامانه گاز طراح، ناظر و مجری از تعاریف حذف شده و در فصل اول کلیات در تعریف مسئولیتها طراح، ناظر و مجری تعریف شده که با ساختار نگارش مقررات هماهنگ نیست. علت این موضوع احتمالاً اعمال یک پاراگراف در پاورقی و اعطای طراحی به مجریان تجربی بر اساس بخشنامه وزارت راه و شهرسازی بوده است. در نهایت بزرگترین مشکل این ویرایش تنزل درجه مهندسی در حوزه طراحی و اختصاص آن به مجریان تجربی بوده است